Część reportażu pt.

Chojnicka 33

Zdjęcie z 1994 r. Dzisiaj tego budynku już nie ma.

Pierwsze pokolenie

Jakub Przybielski (do końca I wojny światowej taka pisownia) ożenił się z Anną z domu Schulz ze Skarszew.

Odnoga skarszewska

Przybielscy w Skarszewach mieli firmę produkującą zabawki. Ze „skarszewskiej” odnogi pochodzi Alfons Przybielski, który ukończył gimnazjum (?) i jako nauczyciel osiadł się na Kresach. Jako kierowca armii niemieckiej wrócił w 1945 roku w rodzinne strony. W lesie pod Zblewem zepsuł samochód. Powiedział, że musi udać się po części i już się nie stawił. Pojawił się w Skarszewach, gdzie został pierwszym powojennym burmistrzem miasteczka. Później poniósł poważne obrażenia w wypadku. Skonstruował motor i wieczorem, w ciemnościach, z pasażerem na siodełku wyjechał pomiędzy dwa konie ciągnące furmankę. [o tej historii obszerna wypowiedź tutaj]

Drugie pokolenie

Wiktor Przybielski, urodzony 6 maja 1871 r. w Skarszewach, zmarł 26 października 1940 roku o godzinie 6 rano w domu przy ulicy Chojnickiej nr 33.

Wiktor I ożenił się 1903r. z Anną Martą Neumann. Był mistrzem blacharskim i znanym działaczem. Członek Bractwa Kurkowego w Starogardzie. To on oddał strzał za Mościckiego. Według rodziny zdobycie tego tytułu wiązało się z kłopotami. Kto wygrał zawody, musiał organizować ogromne przyjęcie w strzelnicy. Można sobie wyobrazić co uboższych braci kurkowych strzelających na wiwat, by w celu usunięcia poważnych wydatków nie trafić w cel.

Nieścisłość

Niektórzy w rodzinie mówią, że Wiktor ożenił się z Wiktorią, a nie z Anną Martą. W dokumentach Maria jest pierwszym imieniem.

Odgałęzienie

Wiktor miał braci. Jeden z nich ożenił się z Łucją – „Łusią” (z domu ?). Ich syn, Edmund Przybielski, prowadził w Zblewie warsztat blacharski. Wszystkie „czarne” żyrandole w kościele w Zblewie to jego dzieło. W 1939 roku jako członek obrony cywilnej posiadający broń krótką zamykał Niemców. W rewanżu Niemcy wywieźli go do obozu. Przeżył Dachau (poznał tam ojca M. Kolbe), zmarł w 1973 roku na gruźlicę, prześladującą go od czasów obozowych. Napisał „maczkiem” pamiętnik obozowy. Dziełko zostało wypożyczone do druku komuś z Tczewa i już nie wróciło. Jego żona, Franciszka, przechowywała sztandar chóru „Lutnia”.

Koligacje

Dombrowscy

Skąd we wspomnieniach Przybielskich wzięli się Dombrowscy?

Dochodzenie

Jana Dombrowskiego prawdopodobnie łączyły z Wiktorem Przybielskim interesy (producent kotłów). Jan ożenił się z Leokadią. Dom w Starogardzie pobudowali w 1934 roku. Mieli ośmioro dzieci. Córki: Krystyna (ur. w 1935 r. – respondentka?), Stefania (1920 r. – mieszka na Oksywiu), Irena (1921 r. – mieszka w Niemczech, opuściła Starogard tuż po wojnie). Janina (ur. w 1925 r. – wyjechała do Niemiec przed stanem wojennym po śmierci męża). Synowie: Gerhard - zginął na wojnie, Kazimierz (lat 17) - zginął na wojnie.

Przybielskich po wojnie z Dombrowskich łączyły również kontakty towarzyskie. Rodziny spokrewniły się. Niezamieszczone zdjęcie: W ogrodzie Przybielskich – okres okupacji Leokadia i Jan Dombrowscy, w okularach Kala, siostra Jana (panna), twarz Cecylii („Cylii”, rodzice Jana - Michał i Marianna Dombrowscy: Wiktor II Przybielski, Leokadia trzyma synka Cecylii i Wiktora Przybielskich – Janka

„Cecylia, z rodziny Ogrodowicz, została wysłana po I wojnie światowej z Berlina do Starogardu, do ciotek Dombrowskich. W Berlinie była taka bieda, że ze Starogardu wysyłano ziemniaki. Cecylia była wychowywana przez Dombrowskich.

Podpis pod zdjęcie wydrukowano pomyłkowo. Dotyczy zdjęcia zamieszczonego niżej

Wiktor i Marta Przybielscy

III Pokolenie. Dzieci

- Anna, z męża Getz (młynarz w Poznańskim).

- Marysia z męża Tysarczyk. Jej mąż, Jan, miał w Starogardzie cukiernię.

- Janek (ur.1906 r., zm. 1933 r.).

- Wiktor II (ur. 1912 r., zmarł we wrześniu 1985 r.). Podobnie jak Wiktor i postać wybitna. Rodzina: „Miał wszystkie kominy w Starogardzie. Zaraz po wojnie też panował na tym terenie – jeździł nawet pod Koszalińskie. Śmiał się, że na kominach powyżej 30 m końcówki były platynowe. Potem te końcówki poznikały”. Wiktor II był mocno zaangażowany w starogardzkie harcerstwo. Pasja – fotografia. Stąd zachowały się liczne zdjęcia starogardzkiego przedwojennego harcerstwa (do tematu wrócimy). Był pierwszym drużynowym drużyny wodnej w Starogardzie.

Wiktor II ożenił się z ww. Cecylią (z domu Ogrodowicz).

IV Pokolenie. Dzieci

- Brygida (ur. 1937 r. – wyszła za mąż za Achillesa Gałązkę i wyjechała do Niemiec). Dzieci: Marek i Aleksandra Gałązka (ta ostatnia w Niemczech).

- Jan (ur. 1940 r.) – mieszka w Starogardzie, os. Kopernika. Ożenił się z Jadwigą z domu - Filipowicz. Pracuje jako elektryk w PKS.

- Jerzy (1941 r.,) mieszka w Zblewie, również elektryk. Ożenił się z Wandą Gapską z Mirotek (ślub w 1964 r.).

- Wiktor III (ur. w 1944 r. w domu przy ul. Chojnickiej ). Mieszka w Biskupcu koło Reszla. Był zawodowym woskowym (ukończył szkołę podchorążych w Poznaniu). Ma troje dzieci.

Jerzy i Wanda Przybielscy

V Pokolenie. Dzieci

- Jacek (ur. 1965 r.)

- Wiktor IV (ur. 1967 r.) – kawaler

- Piotrek (1976r.) – kawaler

VI Pokolenie

Jacek ożenił się z Hanną Marchewicz (rodzice ze Zblewa).

VII Pokolenie

Dzieci Hanny i Jacka Przybielskich.

- Grzegorz (ur. w 1986 r.)

- Magdalena (ur. w 1989r.)

Jeżeli urodzi się syn, to będzie miał na imię Wiktor (V).

Zakład – Chojnicka 33

Powstał w 1901 r. przy ówczesnej Wilhelm strasse. Napisy na zachowanych przez rodzinę tabliczkach.

„V. Przybielski Klempueral – Installatation Bierdruck – Apparate”

„Elekt oświetl. I siła gaz, wodociągi i, blach, budowl. W. Przybielski Starogard, ul. Chojnicka rok zał. 1901 tel. 95”

Pr. Starogard

Jan Przybielski: „Wszyscy w rodzinie Przybielskich byli rzemieślnikami, hydraulikami, elektrykami, blacharzami, spawaczami. Pierwszy aparat spawalniczy w Starogardzie miał Wiktor II. W domu przy ul. Chojnickiej 33 produkowano również latarnie do powozów i telefony. Niestety, nie ma już nikogo, kto te czasy pamięta”.

Tadeusz Majewski

Więcej o Przybielskich - przejdź