Petycja do władz Królewskiego Miasta Starogard w sprawie nazwy parku |
![]() |
![]() |
środa, 10 maj 2017 | |
W Starogardzie wg J. Milewskiego jest 10 parków. Od pewnego czasu trwają jakieś konsultacje w sprawie nazwy parku centralnego. Moja (T. Majewski) propozycja: "Park Miejski im. Jana Pillara" ewentualnie Park Miejski im. Pillarów, ew. Park Pillarów - sugestia Tadeusza Gramatowskiego, W tak nazwanym parku powinno być miejsce przedstawiające dokonania Jana Pillara lub Jana i jego ojca, Michała. Niekoniecznie tablica - tablice to łatwizna. Może miniatury obiektów zaprojektowanych i/lub wybudowanych przez Pillarów (więzienie możemy sobie darować). Uzasadnienia niżej:
Ogromny budynek ZK, więzienia po prostu, oraz sąd za nim wzniosła firma Michała Pillara Michał Pillar zatrudniał przeciętnie 50 ludzi. Zmarł w roku 1893 – mając niespełna 40 lat. Wdowa Marja Pillarowa oddała swoich synów, Jana i Ksawerego, do szkół budowlanych, a całe przedsiębiorstwo przedzierżawiła budowniczemu Nikodemowi Jeżewskiemu, który je prowadził aż do roku 1906. W następnym roku ukończył naukę starszy syn, Jan, zostawszy architektem i mistrzem murarskim i ciesielskim. Intuicja mi mówi, że ten pan w okularach to Jan Pillar. Czy ktoś może to potwierdzić? Jan Pillar, przejąwszy po ojcu przedsiębiorstwo, zatrudniał 80 robotników – a kiedy sprowadził maszyny z zapędem elektrycznym do obróbki drzewa, liczba zatrudnionych przekroczyła 100 osób. Jan Pillar wybudował kościół w Rytlu, pow. chojnicki, kościół w Wygodzie, pow. kartuski, a w mieście domy: kupca Jana Długońskiego przy ul. Chojnickiej – fabrykę wódek Franciszka Szarmacha przy ul. Gdańskiej i kilka willi przy ul. Skarszewskiej. Wojna rzuciła dzielnego budowniczego na front, z którego powrócił szczęśliwie. Zaraz w pierwszym roku po wojnie otrzymał zlecenie wybudowania gmachu starostwa w Gniewie i kilku mostów na rzece Wierzycy i Czarnejwodzie. Ostatnim jego dziełem to: kościół w Pinczynie i dwa domy magistrackie przy ul. Nowowiejskiej. Podkreślić należy, że w Hallerowie i Wielkiej Wsi wybudował również wille dla generała Józefa Hallera – a w Helu przy latarni morskiej łazienki dla Zawiązku Eksploatacji Wybrzeża Polskiego. Kościół w Pinczynie Kościół w Pogódkach Pomimo tak wielkiego nawału pracy J. Pillar udzielał się jeszcze w pracy społecznej, zajmując następujące stanowiska: 1/ Obwodowego Komisarza Pomorskiej Izby Rzemieślniczej na okręg Starogard, Tczew, Kościerzyna – 2/ Członka Zarządu Izby Rzemieślniczej w Grudziądzu – 3/ Prezesa Związku Przemysłowców Budowlanych na Pomorzu – 4/ Członka Zarządu Właścicieli Tartaków na Pomorzu - 5/ Członka Szacunkowej Komisji Wojewódzkiej – 6/ Delegata Stałej Delegacji Zrzeszeń Budowlanych Rz. P. w Warszawie - 7/ Biegłego przy Sądzie Okręgowym w Starogardzie – 8/ Członka Magistratu – 9/ Przewodniczącego Komisji Budowlanej – 10/ Członka Rady Szkoły Dokształcającej – 11/ Prezesa Związku Pracodawców – 12/ Prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej – 13/ Członka Zarządu Kościelnego – 14/ Członka Zarządu Bractwa Strzeleckiego – 15 / Członka Rady Nadzorczej Banku Ludowego. Często zdarza się, że rano jest w Toruniu lub Grudziądzu, w południe zaś w Starogardzie – a nad wieczorem w Gdyni lub w Pucku. Rząd polski, uznając jego zasługi przy przejęciu Pomorza w 1919 roku, wystawił mu dyplom – a na wystawie w Grudziądzu otrzymał za wzorowe budynki srebrny medal." (...) W roku 1935 gen. Józef Haller oficjalnie odwiedził stolicę Kociewia, Starogard ... Przyjechał na gościnny festyn i zawody strzeleckie ... w Domu Bractwa Kurkowego, tzw. Strzelnicy, w lesie koło Starogardu... ... Ojciec mój, Jan Pillar, z okazji wkroczenia wojsk polskich otrzymał legitymację nr 3139 z wizerunkiem Gryfa Pomorskiego następującej treści: „Pan Jan Pillar otrzymał Odznakę Honorową Frontu Pomorskiego, ku wiecznej pamięci objęcia przez Wojsko Polskie Ziemi Pomorskiej i polskiego morza powracających w posiadanie Rzeczypospolitej, Dowódca Frontu Pomorskiego, gen. broni Józef Haller. (...) Jak sobie przypominam, w roku 1935 spędziliśmy letnie wakacje nad morzem, w Hallerowie, mieszkając w baraku zbudowanym na działce o powierzchni tysiąca metrów kwadratowych, którą Ojciec otrzymał w ramach rozliczeń od gen. J. Hallera za projekt i budowę Jego willi... Pewnego dnia zostaliśmy zaproszeni do „Hallerówki”, gdzie gen. J. Haller przyjął nas bardzo sympatycznie oraz wręczył nam na pamiątkę swą fotografię i metalowe ryngrafy ze swym portretem. Sprawiło to nam wielką radość...”. Tu na marginesie - rękopis wspomnień oraz inne materiały zostały przekazane jako dar Muzeum Gen. Hallera we Władysławowie - Hallerowie. Warto też przypomnieć, że Jan Pillar, znakomity architekt i projektant wielu oryginalnych budowli (srebrny medal za wzorowe budynki wykonane na I Pomorskiej Wystawie w Grudziądzu), był – jak to określa Skonka – „nadwornym budowniczym” Hallera. Według jego projektu i pod jego kierunkiem wybudowano dla Generała willę w morskim kąpielisku obok Wielkiej Wsi, nazwanym później Hallerowem (obecnie Władysławowo). Ten wielki działacz społeczny i niepodległościowy, ur. 10.02.1882 r. w Starogardzie, w dniu 15.06.1944 r. został aresztowany przez Niemców i uwięziony w Stutthofie, gdzie został zamęczony. Zmarł 10.12.1944... Kociewiacy.pl - link - przejdź Jan Pillar - opracowanie Ryszarda Szwocha: http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/jan-pillar
|
wstecz | dalej » |
---|