W mieście istniał tylko handel prywatny, prowadzony przez Polaków, Niemców i Żydów. Dotychczas część artykułów szpital odpłatnie odstępował swoim pracownikom z własnych wyrobów - pieczywo, mięso i wędliny, tłuszcze i nabiał (smalec, masło, mleko i sery). Inne artykuły spożywcze przywoził pracownikom woźny szpitala konnym powozem (również przesyłki pocztowe, zamówienia pracowników i pacjentów)."
Na początku do spółdzielni zgłosiło się około 50 osób, płacąc składkę od 3 do 5 zł (1 kg masła kosztował 2 zł i 20 gr). Utworzono pierwszy kapitał zakładowy spółdzielni. Artykuły spożywcze kupowano w hurtowni Krzymański i Hęćka i częściowo w hurtowni Chmielecki w Starogardzie. Ogółem szpital zaopatrywał się w towary dla około 2000 osób, co rzecz jasna umacniało pozycję wyżej wymienionych hurtowni.
Formalności związane z rejestracją Spółdzielni Spożywców "Jedność" dopełniono w 1927 roku, a w rok później spółdzielnia przystąpiła do ZSS "Społem", który odtąd kontrolował jej działalność finansowo-gospodarczą.
W kronice spółdzielni "Społem" zetknąć się można z zabawną uwagą, że "kupiectwo w Starogardzie [Kocborowo nie było dzielnica Starogardu, było osobnym miasteczkiem do bodajże 1973 r. - przyp. T.M.] początkowo przyjęło istnienie spółdzielni w Kocborowie pół żartem, zakładając że długo się nie utrzyma i „rozleci się jak wiele innych". Tymczasem "Jedność" spłatała niesamowitego figla starogardzkim handlowcom - co roku wzmacniała swoją pozycję, do majątku dopisywano 35 procent zysku na fundusz zasobowy, członków dobrowolnych przybywało, spółdzielnia cieszyła się dobrym imieniem, ponieważ "sprawiedliwie dzieliła zyski, dając swoim członkom oprócz oprocentowania udziałów jeszcze dywidendę i 1-2% zwrotu od zakupów".
Spółdzielnia "Jedność" ruszyła na podbój Starogardu, rozszerzyła swoją działalność w 1933 roku w Starogardzie o sklepy przy ul. Hallera nr 5, nr 37, potem na Rynku nr 38, a w 1938 r. otwarto piąty sklep przy ul. Nowowiejskiej nr 24. W 1939 r. majątek spółdzielni wynosił około 60 tys. zł. Warto byłoby przeliczyć to na dzisiejsze złote.
W marcu 1934 r. kocborowska "Jedność" została "zaanektowana" przez "Społem" w Starogardzie - odnotował kocborowski księgowy.
W swoich notatkach Wiśniewski na temat spraw osobistych pisze bardzo oszczędnie. W 1933 roku ożenił się z pielęgniarką szpitala i otrzymał przydział mieszkania służbowego ("wcześniej od niektórych innych pracowników" - dodał z przekąsem pod czyimś adresem). Trudno mu się dziwić, że się cieszył. Po ślubie dojeżdżał przez pewien czas rowerem do pracy z Demlina, skąd pochodziła jego żona. Z dumą też wspominał, że dodatkowe zarobki dały mu "możliwość dobrego zagospodarowania się i zapewnienia dobrobytu rodzinie".
Cdn.
PS. Przepraszam za zwłokę. Tworzę ten materiał na bieżąco z notatek sprzed 20 lat. Zdobywam też niezbędne zdjęcia. Dziś np. otrzymałem zdjęcie Franciszka Dunajskiego (będzie o nim mowa w następnym).

 

 

arze

 

 

 

 

 

 

Komentarze